کودکان روزانه تحت تاثیر رسانه ها قرار دارند. طراحی روی بسته بندی غذای رستوران، نقاشی های روی پاکت شیر و ... آنها را جذب و تحت تاثیر قرار می دهد. کودکان در حین رفت و آمد از خانه به مدرسه و بالعکس تابلوهای تبلیغات فست فودها و نامزدهای انتخابات را می بینند. در مدرسه، لباس ها و کوله پشتی های حاوی علامت های تجاری شرکت های تولید الکل و سیگار را می بینند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پیشگیری نوین، دوستان نوجوان درباره برنامه های تلویزیون، فیلم های سینمایی، بازی های کامپیوتری یا آهنگ هایی با اشعار بحث برانگیز گفت و گو می کنند.

نتایج تحقیقات نشان می دهند کودکان در معرض تاثیر مثبت و منفی رسانه ها قرار دارند. تبلیغات همه جا وجود دارد و وقتی درباره آنها فکر نمی کنید، پی خواهید برد انسان در برابر تبلیغات رسانه های گوناگون تا چه میزان آسیب پذیر است. برای مثال، صنعت دخانیات توانسته با استفاده از رسانه ها و تحت تاثیر قرار دادن دیدگاه افراد درباره دود کردن سیگار بازارهای جدید و پر سودی ایجاد کند.

نتایج بررسی های گوناگون نشان داده تماشای فیلم هایی که در آن سیگار دود می شود میل نوجوانان به مصرف دخانیات را به شدت افزایش می دهد. در اکثر کشورها از رسانه ها برای ارتقاء آگاهی افراد درباره خطرات مصرف دخانیات استفاده می شود.

این مقاله روش هایی ارائه می دهد که می توان با استفاده از آنها تاثیر مخرب رسانه را بر رفتارهای فرزندان کاست.

سیگار

صحنه های سیگار کشیدن در فیلم ها و برنامه های تلویزیونی وجود دارد، اما از میزان آن به نسبت دهه ها گذشته کاسته شده است. کارگردان های هالیوودی از دود کردن سیگار برای برجسته کردن شخصیت منفی فیلم های شان استفاده می کنند، اما این کار تاثیر سویی گذاشته و سبب گرایش کودکان و نوجوانان به دخانیات شده است.

بیش از 19 درصد زمان پخش برنامه های تلویزیونی به نمایش دود کردن سیگار اختصاص دارد، اما در بقیه ساعات، برنامه هایی که سرشار از پیام های ضد دخانیات است پخش می شوند. دود کردن سیگار در یک چهارم موزیک ویدئو ها، فیلم های دارای درجه R و 8 درصد تبلیغات فیلم های هالیوودی پخش می شود.

بررسی های متعدد درباره دفاتر اجاره فیلم های ویدئویی بین سال های 1996 تا 2004 نشان می دهد مصرف دخانیات در 90 درصد فیلم های درجه کیفی G و R نمایش داده می شود.

الکل

نوشیدن الکل به کرات از شبکه های تلویزیونی ایالات متحده آمریکا نمایش داده می شود. تصاویر نوشیدن الکل هر 22 دقیقه یک بار از شبکه های تلویزیونی ایالات متحده پخش می شود. این در حالی است که تصاویر دود کردن سیگار و مصرف مواد مخدر به ترتیب هر 57 و 112 دقیقه نمایش داده می شوند.

نوجوانان در شبکه تلویزیونی ام تی وی ( شبکه تلویزیونی که موسیقی پخش می کند) در هر 14 دقیقه تصاویر نوشیدن الکل را تماشا می کنند. نتایج بررسی های گوناگون نشان می دهند به ترتیب 35 درصد تصاویر موزیک ویدئو ها به نوشیدن الکل، 10 درصد تصاویر این ویدئو ها به دود کردن سیگار و 13 درصد این برنامه ها به مصرف مواد مخدر اختصاص دارد.

دانشمندان دانشگاه کلمبیا پی بردند بیش از یک سوم تصاویر نوشیدن الکل در برنامه های تلویزیونی مضر هستند و تبعات مخربی دارند. نتایج یک بررسی نشان می دهد تصاویر نوشیدن الکل توسط بزرگسالان در برنامه های ویژه 9 تا 14 ساله ها به کرات نمایش داده می شود. در 85 درصد موزیک ویدئوهای گروه های پر طرفدار موسیقی، مصرف انواع مخدرها - ماری جوآنا و الکل - نمایش داده می شود.

مواد مخدر

مصرف مواد مخدر هم چنان در تلویزیون نمایش داده می شود. صحنه های مصرف مواد مخدر همچنان در فیلم ها گنجانده می شوند. صحنه های دود کردن ماری جوآنا به کرات در فیلم های درجه R نمایش داده می شوند.

نتایج بررسی های دانشمندان دانشگاه کلمبیا نشان داده نمایش دود کردن ماری جوآنا در فیلم های درجه R خطر اعتیاد به ماری جوآنا را افزایش می دهد. به نظر می رسد کارگردان های هالیوودی از تاثیر مخرب نمایش صحنه های دود کردن ماری جوآنا در فیلم ها بر کودکان و نوجوانان بی خبرند.

آزمون: سوال از خویش و آموختن حقایق

1- نوجوانی که تا به حال سیگار دود نکرده اما در معرض تبلیغات محصولات شرکت های تولید سیگار بوده زودتر از فردی که در معرض تبلیغات محصولات دخانی نبوده سعی خواهد کرد سیگار دود کند؟

- هرگز

- دو برابر بیشتر

- سه برابر بیشتر

- پنج برابر بیشتر

پاسخ صحیح: سه برابر بیشتر

2- چه درصدی از بزرگسالان سیگاری، دود کردن سیگار را در 18 سالگی آغاز کرده اند ( تاثیر تبلیغات بر دود کردن سیگار توسط آنها چه میزان است؟ )

- 25 درصد

- 75 درصد

- 90 درصد

پاسخ صحیح: 90 درصد

3- کودکان در چه سنی علامت تجاری نوشابه های الکلی را می شناسند؟

- سه سالگی

- هفت سالگی

- دوازده سالگی 

پاسخ صحیح: سه سالگی

روش های کنترل تاثیر رسانه ها

- نظارت بر برنامه هایی که فرزندان در تلویزیون تماشا می کنند:

تعدادی از شبکه های تلویزیونی گزینه کنترل والدین را در دسترس قرار داده اند. درباره اهمیت این گزینه با فرزندتان گفت و گو کنید. از معایب تماشای تبلیغات الکل و دخانیات بگویید.

2- برای تماشای تلویزیون فرزندان محدودیت قائل شوید.

تماشای روزانه تلویزیون بیش از دو ساعت برای فرزندان مضر است.

3- راهنمایی برای تماشای برنامه های تلویزیونی تهیه کنید و در اختیار فرزندتان قرار دهید.

در تهیه این راهنما از فرزندتان کمک بگیرید.

4- از تلویزیون به عنوان پرستار بچه استفاده نکنید.

وقتی مشغول کاری هستید تلاش کنید فرزندتان را با فعالیتی مفید - به غیر از تماشای تلویزیون - سرگرم کنید.

5- تلویزیون را از اتاق خواب فرزندتان دور کنید.

اگر تلویزیون در اتاق فرزندتان باشد کنترل برنامه هایی که او تماشا می کند دشوار می شود.

6- با فرزندتان درباره تماشای برنامه های تلویزیونی گفت و گو کنید.

با فرزندتان درباره مصرف مواد مخدر در سریال ها و فيلم های تلویزیونی گفت و گو کنید.

7- در طول صرف غذا تلویزیون تماشا نکنید.

کلیه اعضای خانواده باید پشت میز بنشینند و با هم غذا بخورند. این کار صمیمیت را در خانواده افزایش می دهد.

8- همراه اعضای خانواده تلویزیون تماشا کنید.

9- راهنمای استفاده از اینترنت تهیه کرده و در اختیار فرزندتان قرار دهید.

10- حتما قسمت search history را کنترل کنید تا مطمئن شوید فرزندتان به سایت های غیر مجاز دسترسی ندارد.

11- برای استفاده از اینترنت محدودیت قائل شوید.

آموزش والدین

2 تا 5 سالگی

- به فرزندتان بگوید روزانه یک ساعت می تواند از اینترنت برای انجام تکالیف مدرسه و ... استفاده کند.

- تفاوت بین برنامه های تلویزیون و تبلیغات تلویزیونی را برای کودک شرح دهید.

- مفهوم "مخاطب هدف" را برای کودک شرح دهید: برخی برنامه ها برای بزرگسالان طراحی شده اند و برخی برای کودکان.

- تماشای تلویزیون را به یک ساعت در روز محدود کنید.

- از ویدئو برای سرگرمی کودکان استفاده کنید. لوازمی را که برای بزرگسالان طراحی شده اند در اختیا کودکان نگذارید، برای مثال ماهواره ها

- پاسخ های احساسی به پیغام هایی که از رسانه ها دریافت می کنید بدهید، مثلا زمانیکه آزرده می شوید یا لذت می برید یا برایتان جالب است احساساتتان را بروز دهید کودکان از پاسخی که پیغام ها می دهید چیزهای زیادی می آموزند.

- راجع به تشخیص شخصیت ها و برنامه های واقعی از غیر واقعی از کودک سوال کنید: واقعا چنین چیزی ممکن است اتفاق بیافتد؟ اگر برای تو اتفاق می افتاد جالب بود؟

6 تا 8 سالگی

تمرکز بر روی با هم تماشا کردن

والدین و کودک به همراه یکدیگر به تماشای برنامه بپردازند، از کودک راجع به اتفاقاتی که در برنامه افتاده است سوال کنید تا بدین طریق میزان درک کودک را از پیغام های موجود در برنامه بسنجید. والدین قانون ها و محدودیت هایی برای کودک در نظر بگیرند. این محدودیت ها می تواند در مورد زمان یا محتوای برنامه ها باشد و می تواند شامل بازی های ویدئویی، تلویزیون و اینترنت نیز شود.

- از راهنمای برنامه های تلویزیون استفاده کنید و برنامه های خاصی را از قبل انتخاب کنید. خوب و بد را در برنامه ها مشخص کنید و به این صورت کلیشه های  رسانه ای را معرفی کنید.

- با کودک راجع به عوامل جذب کننده برنامه ها بحث کنید و از واژگان تخصصی رسانه ای برای توضیح این مسئله استفاده کنید.

- در زمان تبلیغ یک دارو در تلویزیون، تفاوت بین داروهای پزشکی و مواد مخدر را شرح دهید.

- زمانی که مصرف مواد در برنامه ای تبلیغ می شود آن را مشخص کنید. اگر از الکل و مواد برای حل مشکلاتی استفاده شده است احساس خود را در این باره بگویید و راه های دیگری که شخصیت برنامه می توانست برای حل مشکل از آنها استفاده کند را ذکر کنید.

9 تا 12 سالگی

تمرکز بر با هم تماشا کردن

والدین و کودک برنامه ای را با یکدیگر تماشا می کنند و از کودک خواسته می شود تا شخصیت ها و موقعیت را توصیف کند به این ترتیب شناخت احساسی کودک را در رابطه با شخصیت ها بهتر درک می کنیم. والدین می پرسند: کدام شخصیت را بیشتر دوست داری و چرا؟

حق انتخاب دادن

کودکان برنامه های توافقی را می بینند. کودکان می توانند با داشتن دلایل خوب برنامه های جدیدی را ببینند البته با تایید والدین.

والدین باید قوانین و محدودیت هایی را اعمال کنند

برای لغو و تغییر برخی قوانین والدین و فرزندان می توانند با یکدیگر گفت و گو کنند. والدین باید بر لزوم اجرای قوانین نظارت داشته باشند تا در صورت تخطی کودکان از اجرای قوانین بتوانند تنبیهاتی به کار برند.

جلوه های رسانه ای و واقعی را با یکدیگر مقایسه کنید. برای مثال روابط و موقعیت بین اعضای خانواده چگونه در یک برنامه کمدی به تصویر کشیده شده اند، این روابط در زندگی واقعی خود کودک به چه صورتی است؟

به پیغام های رسانه ای که به صورت جلوه های تصویری و صدایی و یا جلوه های ویژ هستند عکس العمل نشان دهید و احساسات خود را با کودکانتان به اشتراک بگذارید. و نظر خود را در رابطه با این جلوه ها به فرزندتان بگویید.

مثال های مربوط به مصرف مواد در رسانه ها و آثار و نتایج آنها بر زندگی شخصیت رسانه ای که مواد مصرف می کند را با کودکان به بحث بگذارید. آیا کودکان می دانند که مصرف مواد چه تاثیری بر روابط اجتماعی و اقتصاد دارد؟

13 تا 18 سالگی

تاکید بر تماشای برنامه ها به همراه کودکان

والدین به همراه فرزندان به تماشای یک برنامه بپردازند سپس کودک دلایل علاقمندی هم سالانش به آن برنامه را بازگو کند. والدین سوال کنند که چه چیزی سبب این محبوبیت شده است؟

تماشای برنامه به همراه کودک

بحث درباره شخصیت و داستان باید صورت گیرد تا میزان تشخیص کودک از واقعیت داستان مشخص گردد. چه چیزی سبب می شود که رفتارهای یک شخصیت باور پذیر یا باور ناپذیر باشد؟

سعی کنید بحث های مربوط به برنامه های رسانه ای دید آینده نگر داشته باشد. به عنوان مثال مصرف مواد مخدر چه تاثیری در آینده شخصیت برنامه تلویزیونی دارد؟

قوانین و محدودیت هایی را در رابطه با رسانه اعمال کنید که ارزش های حاکم بر خانواده را قوی تر سازند. از آنجا که برخی از رسانه ها پیغام هایی را در بردارد که ارزش های خانواده را از بین می برد بنابراین چنین برنامه هایی نباید وارد حریم خانواده شوند. عقاید مشابه و متفاوت اعضای خانواده را درباره برنامه های مستهجن، خشن و دارای جلوه های مصرف مواد به اشتراک بگذارید.

دلیل استفاده افراد از رسانه ها و نقش رسانه در اجتماع را به بحث بگذارید. از کودکان بپرسید که آنها تاثیر رسانه ها را بر کودکان جوانتر چگونه می بینند؟

نظرات شما عزیزان: